Riberia del Duero is een sterk opkomende wijnregio gelegen in het noorden van Spanje, ten zuiden van Burgos, met haar eigen specifieke eigenschappen. Relatief jonge wijnmakers en wijnhuizen, om rosé te maken, worden witte en rode druivensoorten samengevoegd (wat eigenlijk als niet-ethisch binnen de wijnwereld wordt beschouwd) zijn maar twee voorbeelden hiervan.
Deze werkwijze, het samenvoegen van witte en rode druiven, wordt tot dusverre het meest gebruikt bij de Champagnemakers door de samenvoeging van Pinot Noir, Pinot Meunier en Chardonnay. In de Ribeira del Duero zijn dit de Tempranillo, de meest voorkomende rode druivensoort in Spanje, lokaal de Tinto Fino genoemd, en de witte druivensoort Albillo. De wijnen worden officieel de Clairettes genoemd. Toch wordt deze naam tot dusverre nog weinig gebruikt. Inderdaad, slechts 3 procent van alle wijnen uit de Ribeira del Duero vallen onder deze noemer.
Ribeira del Duero : een mooie, rijke wijngeschiedenis en hedendaagse innovatie
Om hier toch onderuit te komen en heerlijke wijnen te maken, hebben de wijnmakers verschillende troeven tot hun beschikking. Met deze experiment wijnen tonen de vele wijnmakers hun drang naar innovatie en vernieuwing, ook naar de aanpassing van de, onder andere, Europese wetgeving die de wijnmakers voorschrijft voor het merendeel met lokale endemische druivensoorten te werken.
De rijke wijngeschiedenis van de Ribeira del Duero gaat terug tot meer dan 2500 jaar gelegen met overblijfselen van de wijnproductie tijdperk tijdens het Romeinse rijk. Doorheen de wijngeschiedenis van de Ribeira del Duero werden vooral lage kwaliteit tafelwijnen gemaakt. Hier komt nu verandering in met een sterke drang naar innovatie en de zoektocht naar hogere kwaliteit premium wijnen.
Uiteraard blijven entry-level wijnen bestaan maar ook hier willen de verschillende wijnmakers de kwaliteit omhooghalen en het liefst exporteren om deze mooie wijnregio beter bekend te laten worden bij het grote publiek. Deze trend vertaalt zich door de opening in de laatste jaren van vele nieuwe wijnhuizen met jonge, veelal getalenteerde, wijnmakers. Hiermee blaast er een nieuwe wind over deze unieke en sterk opkomende Spaanse wijnregio die zich karakteriseert door een unieke geologische bodemsamenstelling.
Een van de mooiste voorbeelden van deze golf nieuwe wijnmakers die ik mocht bezoeken tijdens mijn persreis als wijntoerismeblogger, is de Bodegas de Carrasvilla. Dit wijndomein bezocht ik op dag 1 van mijn wijnpers reis met Vinopress, medegeorganiseerd door de Ribeira del Duero Wijncouncil. Bodegas de Carrasvilla investeerde de afgelopen decennia veel in het vernieuwen van de productie infrastructuur en de kwaliteit van haar wijnen. Zoals gewoonlijk in de Ribeira del Duero, zijn ook hier de meeste wijnen rood.
Zo proefde we met de andere vakkundige collega’s onder andere de volgende wijnen bij dit mooie wijndomein :
- Avelino Vegas 100 anniversary
- Avelino Vegas Aureo
- De Fuentespina Crianza
- Montespina Rosado
De drie eerste wijnen zijn rood, terwijl de laatste een rosé wijn is.
Bodegas de Carrasvilla investeerd behalve in de kwaliteit van haar wijnen ook in wijntoerisme. Zo is in 2022 de opening gepland van een mooi restaurant. Dit plan werd iets vertraagd door de coronapandemie die wat roet in de plannen bracht. Gelegen op de eerste verdieping van het wijnhuis, je zult er genieten van een prachtig uitzicht op de wijnkelder met de houten wijnvaten tijdens de lunch of het diner.
Vega Sicilia is een ander wijndomein die ik bezocht en welke zich wilt profileren als een exclusief wijnhuis. Bovendien wordt het gezien als een van de meest prestigieuze wijndomeinen van de Golden Mile en de Ribeira del Duero. Mede om deze redenen is dit wijnhuis jammer genoeg gesloten voor bezoekers. Als wijntoerisme specialist en touroperator zijn we van mening dat je toch enkele uitzonderingen dient te maken. Als wijntoerismeblogger had ik wel het privilege om hier naar binnen te mogen. Ondanks dit, waren we het met de collega wijncritici over het algemeen eens dat de prijs/ kwaliteit verhouding wel erg scheef lag. Ja, het is een van de betere wijnen van de Ribeira del Duero, maar voor deze prijzen ben veel beter uit met een mooie Bordeaux of Bourgognewijn. Al met al, als wijntoerismeblogger en wijntouroperator, een vrij teleurstellende ervaring die niet aanmoedigt om hier je klanten naartoe te sturen.
De geografie en de geologie van de Ribeira del Duero
Geografisch strekt de wijnregio zich uit van oost naar west uit met als slagader de Douro-rivier die meeste van ons kennen van de gelijknamige vallei in Portugal en die uitmondt in de Atlantische Oceaan. De Douro stroomt hier over een plateau omringd door bergen tot soms boven de 1000 meter of meer. De meeste wijndomeinen, gelegen aan beide kanten van de rivier, liggen op een hoogte van zo’n 600 m tot 900 m. Hierdoor ontstaan er grote temperatuurverschillen, ofwel temperatuur amplitudes, tussen de winter (soms tot 15 graden onder nul) en de zomer wanneer de temperaturen kunnen oplopen tot boven de 40 graden Celcius, maar tussen dag en nacht. Met een gemiddeld aantal van 2400 zonuren per jaar, is de Ribeira del Duero perfect voor de teelt van wijnstokken.
De wijnregio Ribeira del Duero strekt zich uit over grofweg 120 kilometers uit tussen de steden Valladolid in het westen en iets verder dan San Esteban de Gormaz in het oosten. De meeste wijnhuizen van de wijnregio liggen op het plateau langs de zogenaamde Golden mile route over een lengte van ongeveer 70 kilometers. Het beste gedeelte begint bij het gerenommeerde wijndomein Vega Sicilia en eindigt bij Bodegas Legaris nabij Penafiel. Van dit laatste wijndomein en het Bodegas Felix Callejo mochten we de wijnen proeven tijdens een wijnproeverij voorafgaand aan een heerlijk diner in Restaurant 51, een sterke aanrader.
Geologisch kent de Ribeira del Duero verschillende bodemsamenstellingen wat haar terroir in dit noordelijke gedeelte van Spanje zo uniek maakt. Soms komen verschillende van deze bodemsamenstellingen samen op een wijndomein. Waar doorheen de millennia de Douro vele tonnen sedimenten en kleiachtig zand heeft afgezet, hebben de verschillende aardverschuivingen gezorgd voor verschillende soorten bodems en landschapsformaties. Zo vind je in bepaalde gedeeltes van de wijnregio Ribeira del Duero een bodem terug met een hoog ijzergehalte, dan weer meer kalksteen of ronde gesteente. Een wijndomein waar je drie verschillende bodemsoorten terug kunt zien, is Bodegas Cruz de Alba.
De wijnen van de Ribeira del Duero
Dankzij de hoogteverschillen, de grote temperatuur amplitude en de geologische bodemsamenstelling, geniet de Ribeira del Duero van een uniek terroir dat sterk bevorderlijk voor sterke kwaliteitswijnen, steeds met een alcoholpercentage van 14 procent of hoger. Bovendien zorgt dit ervoor dat op het wijndomein zelf, als in de wijnregio, dat ondanks dat de Tempranillo druif de boventoon voert, er toch steeds verschillende en unieke rode wijnen worden gemaakt.
Het is duidelijk dat bij het proeven van de verschillende wijnen dat de meeste nog enige jaren op de fles kunnen verder rijpen en extra, mooie smaken en rondere tannines kunnen ontwikkelen. Al met al wijnen met veel potentie en een wijnregio die zeker de moeite waard is om te bezoeken tijdens een mooie wijnreis voor de kleinere budgetten of waarom niet een originele luxe reis in een van de mooie authentieke historische monumenten welke zijn omgebouwd tot hotels.
Door nieuwe EU-regels worden de wijnmakers wel beperkt in hun mogelijkheden tot het maken van nieuwe, met name witte, kwaliteitswijnen. Deze EU-regels schrijven namelijk voor dat enkel lokale endemische druivensoorten gebruikt kunnen worden welke niet in grote getallen aanwezig zijn in de Ribeira del Duero. Druivensoorten als Chardonnay, Sauvignon en overig zijn dus theoretisch niet toegestaan. Om hier toch een parade tegen te vinden, wordt onder het noemer landwijn (ofwel Vino de la Terra) gewerkt. Toch zijn deze wijnen zeldzaam.
Ook aan de zijde van de rode druivensoorten wordt geëxperimenteerd met nieuwe druivensoorten. De meest voorkomende zijn Malbec en Merlot.
Wijntoerisme Ribeira del Duero
Het wijntoerisme in de Ribeira del Duero beperkt zich niet tot de Golden Mile en haar 70 kilometers. Wie van kleine opkomende wijndomeinen houdt, kan hier opgelucht ademhalen. De wijnregio is bezaaid met vele kleinschalige wijndomeinen welke uitstekende kwaliteitswijnen produceren. Hoewel deze mooie wijnregio nog niet zo is ontwikkeld op wijntoerisme gebied, zoals bijvoorbeeld de Rioja, toch profileren zich enkele mooie opportuniteiten om de wijnregio van de Ribeira del Duero te ontdekken middels wijntoerisme.
Zo kun je behalve in mooie bed en breakfast ook in uitstekende 4 of 5 sterren hotels verblijven, soms in een sterk authentieke omgeving tussen de wijnstokken zoals Abadia Retuerta Le Domaine, een ooud klooster omgebouwd tot 5 sterren hotel. Hier geniet je alle comfort, van een gastronomisch restaurant, zwembad en Spa en meer. Een ander mooi, maar wat soberder voorbeeld, is het wijndomein Bodegas Arzuanga dat ook een hotel is met een van de eerste Michelin Sterren restaurants (1-ster) in deze wijnregio. Behalve dat je hier uitstekend kunt eten, zijn er verschillende activiteiten rond het wijntoerisme.
Wanneer je de Ribeira del Duero wilt ontdekken voor haar wijnen, dan ben je op zoek naar die kleine uitblinkende domeinen die behalve kwaliteitswijnen ook iets extra’s te bieden hebben voor je lezers. Tijdens deze wijn en persreis Vinopress bezocht ik enkele hiervan die ik jou als lezer en klant zeker zal aanbevelen tijdens een mooie wijnreis naar de Ribeira del Duero. Dominio Bosconcillos, als een van de hoogstgelegen wijndomeinen van deze wijnregio met z’n prachtige wijnlandschappen die doen denken aan Toscane, is hier een van.
Als wijntoerisme specialist en touroperator zijn we hier ook om jou de mooiste ervaringen rond de wijn mee te geven en daarbuiten. Zo kun je in in de Ribeira del Duero niet alleen uitstekende wijnen proeven van wijnmakers die je hartelijk ontvangen en hun mooie verhaal willen vertellen, er zijn ook verschillende activiteiten om te ondernemen in combinatie met wijn proeven. Dit kan zijn een culinaire ervaring zoals hiervoor besproken, maar wat dacht je van al die mooie kastelen zien die regio rijk is, bijvoorbeeld het kasteel van Penafiel, of een leuk dagje golf spelen ?
Wil je meer lezen over wijntoerisme in Spanje of de Ribeira del Duero, lees dan hier mijn artikel over wijnreizen naar Spanje of vraag een geheel vrijblijvende offerte aan voor een wijnreis.
